Skip to main content

Prefix/Uasa (Kokborok)



Kokborok kogo Uasa (prefix) wngkha kaisa kokni gwrwng. O gwrwng kokborok kogo simiya kubuni kokrogo bo tongmani nukjago. Uasa wngkha  omohai kaisa kokthaini bwskango achugwi kokmang riwi kwtal kwtal kokthai swnamthani chubanai eba chubao. 

Kokborok kogo obohai kokthai bokochorognono Uasa eba Prefix hwnwi sinijago. Uasa kokthairog  saichung saichung kokmang gwnang wngwi manya. Kok wngkha Uasa kokthairogni sak sak kokmang gwnang wngwi bachanani phan kwrwi, phiya kubuni kokthaio thepajagwi kokmang gwnang wngnani bagwi khe bini  phan tongo. 

According to Rabindra Kishore Debbarmani wngwi hinkhe Uasa eba prefix khamao rijak hai wngnai_

Uasa/Prefix tamono hin?

Swithairog tumung mung, mungswlai, goron tei khwlai kokthaini bwskango achugwi kokthai kwtal swnamkhe  bono Uasa hino.

Note : Swithairog tumung Noun, Pronoun, Adjective tei Verb ni swkango achugwi kwtal kokthaini mang rikhe bono prefix hino.

Phunukmari : 

1. Mung/Noun kokthaini swkango Uasa thepajagwi kwtal kokthai :

Achwi = A + chwi      Apha = A + pha    Achu = A + chu        Ama = A + ma      Nwma = Nw +ma           Buma = Bu + ma

Sakani o kokthairog naiwi naikhe Mung eba Nounni bwsango ‘A’ ‘Nw’ ‘Bu’ obohai Uasarog thepajakmani yagulo kokthairog teibo naithok wngwi kokmangni bumul gwnang  wngwi bachao.

2. Mungswlai/Pronoun kokthaini swkango Uasa thepajagwi kwtal kokthai :

Aro = A +ro            iro = I+ ro    
Ubo = U + bo           Abo = A+ bo
Oro = O + ro           Obo = O + bo     
  
Sakani o kokthairog naiwi naikhe Mungswlai eba Pronoun bwsango A, I, U, O,  obohai Uasarog thepajakmani yagulo kokthairog teibo naithok wngwi kokmangni bumul gwnang  wngwi bachao.


3. Goron/Adjective kokthaini swkango Uasa thepajagwi kwtal kokthai :

Kotor = Ko + tor    Kuwar = Ku + war  Kephek = Ke + phek   Kebel = Ke + bel  Kaham = Ka + ham        Kwphak = Kw + phak
Kwbai = Kw + bai        Kocho = Ko + cho  
Kohoi = Ko + hoi

Sakani o kokthairog naiwi naikhe Goron eba Adjective bwskango Ko, Ku, Ke, Ko, Kw  obohai Uasarog thepajakmani yagulo kokthairog teibo naithok wngwi kokmangni bumul gwnang  wngwi bachao.

4. Kokchwlwi/Verb kokthaini swkango Uasa thepajagwi kwtal kokthai :

Mwthang = Mw + thang  
Muthu = Mu + thu  
Kwthang = Kw + thang    
Kuchuk = Ku + chuk  
Kophon = Ko + phon      
Phunuk = Phu + nuk
Sikiri = Si + kiri      
Kebel = Ke + bel    
Swbai = Sw + bai

Sakani o kokthairog naiwi naikhe Mungswlai eba Pronoun bwsango Mu, Kw, Ko, Phu, Ke, Sw obohai Uasarog thepajakmani yagulo kokthairog teibo naithok wngwi kokmangni bumul gwnang  wngwi bachao.

Kokchwlwio Uasa tei Uakhwlai bo ukoluk bwskang achugwi kokthai kwtal swnjago. Kok hinkhe kokchwlwino kitingwi bwskang tai ukolugo Uasa tei Uakhwlai achugwi kokthai kwtal swnamjakmani bo nukjago. Abono khamao phunukmari riwi swi phunukjakha-

Matangnai = Ma + tang + nai              Masemachanai = Masema+ cha + nai

O phunukmarino naharwi naikhe 'thang' tei 'cha' wngkha kokchwlwi. O kokchwlwino kitingwi bwskango Uasa tei ukolugo Uakhwlai achugwi kokthai kwtal swnamjakha.


According to  Nitai Acharjee hinkhe bini sai taisa juda khe prefixno rwgwi sao abono khamao swiwi phunujaganw -

Kokthai kwtal kwtal swnamna bagwi kokthai eba kokchwlwirogni bwskango thepajaknai swithai eba swithai bosopno hino Uasa/Prefix.

Oro naiwi naikhe swkangni hai mung, mungswlai,  tei goron akorogni kok sajakya oro "Kokthai eba kokchwlwi" ni kokse sajago. Sana naimakhe kokthai eba kokchwlwini swkango achugwi je kwtal kokthai swnamjago abonono prefix hinjago. ( According to Nitai Acharjee)

Sakani o definitionno naiwi prefixni phunukmari obohai wngwi mano 👇⬇️

Phunukmari :

1. K/ক  prefix thepajakma kokthairog :

Uasa (Prefix)   +  Kokchwlwi (Verb) = Kokthai kwtal

Ko                      + koi                           = Kokoi
Ko                      + tor                           = Kotor
Ko                      + thok                        = kothok
Ko                      + phon                       = Kophon
Ko                      + bor                          = kobor
Ko                      + lok                           = Kolok
Ko                      + sok                          = Kosok
Ko                      + som                         = Kosom
Ka                      + ham                         = Kaham
Ka                      + chak                         = Kwchak
Ki                       + si                               = Kisi
Ku                      + kuk                           = Kukuk
Ku                      + chuk                         = Kuchuk
Ku                      + tuk                            = Kutuk
Ku                      + tung                          = Kutung
Ku                      + thuk                          = Kuthuk
Ku                      + phung                       = Kuphung
Ku                      + phur                          = Kuphur
Ke                      + chen                           = Kechen
Ke                      + phek                           = Kephek
Ke                      + khek                           = Kekhek
Ke                      + ler                               = Keler
Ke                      + seng                            = Keseng
Kw                     + kham                          = Kwkham
Kw                     + chwng                         = Kwchwng
Kw                     + rak                               = Kwrak
Kw                     + rwng                            = Kwrwng
Kw                     + bang                             = Kwbang
Kw                     + bai                                = Kwbai
Kw                     + khwi                             = Kwkhwi
Kw                     + kha                               = Kwkha

2. Ph/ফ prefix thepajakma kokthairog :

Uasa (Prefix)   +  Kokchwlwi (Verb) = Kokthai kwtal

Pho                   + lok                             = Pholok
Phi                    + yok                            = Phiyok
Phu                   + nuk                           = Phunuk
Phu                   + war                           = Phuwar
Phw                  + nang                         = Phwnang
Phw                  + rwng                         = Phwrwng
Phw                  + ran                            = Phwran

3.  B/ ব prefix thepajakma kokthairog :

Uasa (Prefix)   +  Kokchwlwi (Verb) = Kokthai kwtal

Bw                     + thak                          = Bwthak
Bw                     + lai                              = Bwlai
Bu                      + phang                       = Buphang
Bo                      + khorok                     = Bokhorok
Bu                      + kung                         = Bukung

4. M/ ম  prefix thepajakma kokthairog :

Uasa (Prefix)   +  Kokchwlwi (Verb) = Kokthai kwtal

Mo                     + khong                       = Mokhong
Mi                      + si                                = Misi
Mu                     + thu                            = Muthu
Me                     + chen                          = Mechen
Mw                    + thang                        = Mwthang
Mw                    + thak                          = Mwthak
Mw                    + thwng                       = Mwthwng
Mw                    + swng/chwng            = Mwswng

5. S /স prefix thepajakma kokthairog :

Uasa (Prefix)   +  Kokchwlwi (Verb) = Kokthai kwtal

So                       + kok                           = Sokok
Si                        + kiri                           = Sikri
Su                       + pung                        = Supung
Se                       + peng                         = Sepeng
Sw                      + kwma                      = Swkwma
Sw                      + kwlwk                     = Swkwlwk
Sw                      + kak                           = Swkak
Sw                      + bai                            = Swbai
Sw                      + rwng                        = Swrwng



Follow khaidi⬇️

         


Comments

Popular posts from this blog

KOKBOROK KOKNI LAIBUMA

HISTORY OF KOKBOROK LANGUAGE Introduction :-         Bharat ha kotorni uttar-pub amchaini kaisa chikonkuk haste wngkha Tripura. O Tripura hasteono Kokborok kokni tongthai. Sino-Tibetan kokbosongni Tibeto-Burmese kokdekni kokbupwra wngkha Assam-Burmese, tei o Assam Burmese-ni achaikha Bodo-Garo, Dimasa, koch, Mech, Chutiya, Rabha, Hajong,Moran tei Kokborok kok akorog. O kokrog jotono kaisa tai kaisabai halok kwrwnglaijak kok. Sana thangkhe o kokrog jotono buma kaisani bwsa tei Sister language bo hwnwi sinijagwi tongo. Tabuk o kokborok kokni laibumano rwgwi naina thangkhe kokborok kok buphuruni simi sajagwi phaikha kebo soi soikhe sawi rwiwi manya, phiyaba 10000 bisi swkang sajagwi phaikha hwnwi chongjagwi tongu eba chongwi nalaikha. Jisu khristo achaimani swkang jorao Tibeto-Burman kokbosongni Bodo, Dimasa, Kokborok, Garo, Rabha, tei Mech kok saitongnai borokrog Assam hasteo thansakhe kwdwkma bisi romwi tonglaikha. Aboni ulo borog Assam hasteni kurung kurun...

Shyamlal Debbarmani sinimung tei swimung

Swikwrwng Shyamlal Debbarmabo wngkha kokborok kokrwbaino hamjaknai tei sak tharwi samung tangnaini bisingo khoroksa. Bo 1951 bisini  November talni 2 salmario Bishalgarh amchaini Rongmala kamio achaio. Buphani mung wngkha Ramanimohan Debbarma tei bumani mung wngkha Brotokona. Borom gwnang Shyamalal Debbarma Cheraini simino Kokborok korwbaio tongnani tei swinani muchungjago. bo puilao swimungni haparo yapiri semani kokborok swimung baiya, bo puilao Bangla kokbaise swimungni haparo yapiri barogo. Aboni ulose baithangni mani kokno hamjakna rwngwi kokborokni bagwi saktharwi swimunggo yak rio. Shyamlal Debbarmani buchu Kornel Debbarmabo nogo  শীমদভাগবত tei গীতা -rog tonio nogo harisoba khwlaiphuru porirwna bagwi tei khwbo khwlairio. Haiphano kha kochomjakya wngwi waisa uisu samung kwrwi sanjarogo busukni khuktwi(Shyamlal)- porima khwnao aroni kothomarog, bwchwi Sudhra bo logi rio waisa uisu. A mahakavyoni ros kwtwi kothomarogno Shyamlalno muwani phwnagwi swimungni haparo ...

Dongoino Ringdi

Koklop wngkha kaisa kuthuk wansukmung, kisa kokni bisingtwi kwbangma kok sanani naio. Khoroksa swinai kuthuk wansukmung tei kuthuk kothaini bisingtwi koklop swio eba phunukna naio. Koklop bisingo kaisa kokmang huijak tongo, kaisa kok kwcharmung tongo. Abohainono koklop hino. Dongoino Ringdi koklop bo obohaino oro Khumpui kerang kothomano rwgwi sajago, phiya tamo sana nai abono chwng tabuk nailaiyanw. Khumpui kerang kothomano muitu khwlaiwi. Dongoino Ringdi Bongshi Thakur Dongoiwi dongoi hwnwi ringdi, Bibi kankha bwkhwrwi, Hanok kankha babwrai, Totwra jora twi lomkha Taile lerliya. Dongoile kisa nasingwradi.  Koklop Swikwrwng Bongshi Thakur bai swijak "Dongoino Ringdi" koklop  1983 bisio puila 'Kokborok koklop bwchap' bijabo sapogwi karijago. O koklop "Khumpui Baruru" kerang kothomano rwgwi swijak. Swinai bini o koklopni bisingtwi Dongoima Dongoipha jorani simi khuk bai khugo sajagwi phaimani Khumpui kerang kothomano rwgwi b...