Bikash Debbarma
Hukumuno mukumu. O hukumu chini langmabai gwdaljak tei chini thwibai kwrwngjak hwnwi mano. Saimanhorya jorani simino chwng o hukumu bai halok kwrwnglai phailaio. Tabuk swngmung achaiwi mano o hukumu tamo? O hukumu bobo hai? O hukumu bahaikhe chwngbai halok kwrwnglaiwi phaikha ? Phiya o kok kubui baksa baksa borokrogni khugo o swngmung tongnaino, baksa baksa tabukbo kebo sawi manya tono tongnai. O kok sathani mungsa kebengmung kwrwi, o kok kubui. Hukumu wngkha chini langmabai kubuljak, achai phuruni simi thwiyasak jora - je bai chwng kaisabai tai kaisa kwrwnglaimani. Kok wngkha chini langmani tongmung-chamung, kanmung-chummung, chamung-nwngmung, rwchapmung-mwsamung jotono khobwino hukumu tei mukumu. Phiyaba o hukumu tini kwmana nai tongkha, komorwi thangna nai tongkha, kotono huijagwi tongkha. Chini bagwino chini wansukma hamyani jarwtwino hukumu mukumurog tolao kwlai tongna kwlaio. Chwng naikhe chini hukumuno taibo kuchugo bwskango tisawi mano, phiyaba bwskango kebo agogwi phainai kwrwi. Chwngno imang phunuknani bagwi kwbangma borok tongo, imang phunuknani bagwi kwbangma borok sepnaibo tongo, phiyaba a imangno mukthang swnamna bagwi saktharnai kwrwi. Chwngno kaham kok swibo khwnarwnai kwbangma borokno mannai langmao phiyaba sakno yapharwi samung tangnai borok tongwlak. Jotono kok simi sawi tongnani muchungjago sakphangkhe nongkhorwi samung tangwlak, jotono kuchugo tongwi dagiwi tongna simi muchungjago, phiyaba tolao nongkhorwi samung romgphaigwlak. Hayungo obohai borokni biyalbo kwrwi. Borokrog jeswkphano kuchuk kotoro kasathun baithangni hukumuno borom rwya hinkhe, hamjakya hinkhe, sak nangya hinkhe borok hwnwi sinijagwlak. Haini bagwino baithangni hukumuno sak nangya wngna kok kwrwi. Hukumu kuchugo kasaya hinkhe jeswkphano borokrog rang poisa gwnang wngwi kuchugo kasathun swkangni jagaono tongrwgwi tongnai.
Jorani phero chwng simi kochogwi tongya hayung gwnangwino kochogwi tongo. O kwtal jorao kwbangma tongmung chamung raida kaida akorog haphaibaikha. O jorani turo kochokte kochokte chwngkhe teibose kochogwi thango, phiyaba kubuni bosongrogkhe taibose kuchugo kasawi hamsawi phaio. Kok wngkha baithangni hukumuno norwi buini hukumuno hamjagwi borom riwi yachakmani bagwino sakni hukumu tolao kwlaiwi tongo, tei ulokhe twrwk twrwk buphuru komorwi thango swimanswlapya. Baithang bosongni borok hwnwibo chongnani lachijakbaio. Buini kok kisa misa mankhaito sanase kok kwrwikha aswkhe sakno torjakbaio khatwtwng ma tongbaina. Baithangni koknoto sanase muchungjakbailiya. Kokno kwrwidiba ingrejrog o Bharat ha kotorni bokolono kutulwi thangkha tobose English kok tabukbo tongrwgwi tongkho hinmani. Obo haino chini kok, chini hukumu mukumurogbo buinino chwng naharma bagwi. Haikheno twrwk twrwk kubuni bosongni gwrwng, tongmung-chamung, kanmung-chummungrog swrwngwi buinino sakni hwnwi baithangno sinimung rwna chaitoklaima nukjago. Oro taisa o koknono sana kwlaio obohai boroknibo biyal kwrwi. Phiyaba haste haphangni bwkhaktwi manmani sanmani, manthai-sokthai hinkhe sakno baithangni bosongni borok hwnwi sinimung rio manna bagwi. Tabukbo tongo obohai kwbangma borok, mani kokno sayate sayate pogwi kokwanjwi eba kubuni kok sanairog. Obohai borokno haphani yangtwi mungsaswk mana hinkhe ang songduk dophani borok ST hwnwi sinimung rio. Obohai borokrogno thaisa kokbai hwnwi mano lubi borok. Chwng chini hukumuno orono khawi naragwi manya wngo. Jeswk rwngswrwngo chini borok kuchugo kasao twrwk twrwk aswkno chini hukumu mukumurog hinkhe tolao tokhwlai thango.
Hukumu hwnmani kisani kokya, hukumuni kokno chwng aswk kwlaitekhai chikontekhai sawi manya. Sana thangkhe 'Hukumu' kokthai tabukni cherairogni thani kokthai simise wngwi tongsio. Amjokmungrogo tumung Hukumu tamo hwnwi phaikha bijabo swijak hukumuni kokrogno swiwi riwanw. Phiyaba Hukumu tamono hin kahamkhe sawi mangwlak tei sinigwlak. Haini bagwino swikwrwng borom gwnang Nanda kumar Debbarmabai 2017 bisio swiwi tikhwlaijak JADUNI mungwi bijabo " Phatarni hukumu chwngno belaikheno kubulkha simiya monokha hwnwi mano. Hindi, ingreji rwchapmungo habwi chini kubui rwchapmung pogwi thangkha. Chini lai thangmani salrogo hugo gairing chuksoro saka achugwi, hachalni hachukno naisigwi, chumuino lobwi khapangni borokno wansugwi, khatangwi rwchapmani tabuk manthokliya. Tabukni siklarog Guiter tamna rwngkha chongpereng rwngliya, kubuni manwi tamna rwngkha Dangdu rwngliya, Pad tamna rwngkha Kham tamna rwngliya, khamani mwchamung ( Western dance ) kahamkhe mano Goria mwsamung rwngliya" hai hwnwi sajak tongo. Bini o kokrog kubuino tai belaikheno kok bokhiri gwnang kok. Tamoni hinba tabukni kwtal jorani borokrog soi soino Dangdu, Chongpereng, Sarinda, Sumui tei taibo kwbangma rwchapmung -mwsamungni simi chengwi manwi-khwnwi sininai saimannai kwrwi. Obobo hukumu-mukumu kwmamani kaisa dal. Aboni bagwino hukumuno sinina bagwi, saiman rina bagwi bwskango teibo songchawi twlangna nangnai sinai-nuknairog sak tharwi sakni kolomtwi khikwlaiwi samung ma tangnai tei tangthai. Tamoni hinmale hukumu kwrwikhe chini borok dophani sinimung kwrwi. Aboni bagwino obotwi tongmungrogno swlainani tabukbo jora tongkho, tai tabukno kwrakkhe o hukumu-mukumuno tisawi sungchawi naragwi manya hinkhe phainai jorarogo taibo tong kesep wngwi baithangni sinimung kwmanai. O kokrogno wansugwi tinini simino samungo bachaphaithai. Aboni bagwi khukphang simi riwi sakphang rwyawi tongkhe abo swraimungbai baksase wngsinai.
Chwng kubuni bosongni hukumu-mukumuno yachagwi chini hukumu-mukumuno tabuk yakarwi tongmani kwbangma ukolugo kok tongo. Puila wngkha chini hukumu-mukumuno chikon swnamwi kubun bosongni hukumu mukumuno kotor hwnwi chongmani. Tai kaisa wngkha kirimani lachimani bagwi chini hukumu mukumu tolao kwlai tongo, tei buini hukumuno yachagwi nakhe sak sakno sinai nuknai hai ma tongjao. Abohairog wansukma bagwino chini borok dophani hukumu mukumuni marirog gundak khamtwi twrwk twrwk khe khamo tei ulokhe kwmawi thangsugo. Obo wngkha belai tongmung hamya chini borok dopharogni. Obotwi tongmung hamyarogno swrwngwi bolaiwi baithangni sinimungno khibimani belaikheno chaya. Oro kaisa kok sathai kwlaio sirisitini simi wngwi phaimani, hukumu rwkjagwi phaimani tabuk jora kaisa kainwile kwmaino thangkhwna, tamo kaisa kainwi kwbangmano se kwmankha. Saswlapno manrwkliyana kebo. O kokno kebo ihe hwnwi mangwlak. Tabukni sikla chwla bwrwirog simi obono khatiwi narakmanu o kokya, hukumuno joto okwra-chakwra, sikla-sikli, cherai-khonai jotono miliwi khatiwi ma narakthai. Baksa baksa borok tongo hukumuni kokno tei hukumuno rwgwi belaikheno kok sana kwrwng, ekebare waisabaino sukurubwi sana kwrwng. Phiya obohai borokno hukumu-mukumuni bagwi samung tangna phurukhe mangwlak. Eirai hairai sawi sakno kotono toninai, phiyaba obohai borokni biyalkhe kwrwi. Pandarogo obohai kwbangma borok mannai, hayarogo bachawi sanai, sanabo kwrwng, abobo aswkhe sana kwrwng lukurogni bwkhano sotonwi khibio. Do oboto tongnaino haiphano tabuk kwtal wansukna nangnai, bwskango agogwi phaina nangnai chini lukubosong borokbosongni dopharogno tisana bagwi.
Sajago chini hukumu mukumu jotono hukno kitingwi. Hukni kokno khursaya hinkhe hukumu-mukumuni kokthaise kwrwi. O huknino joto rwchapmung-mwsamung, kanmung-chummung, wamung-rikmung akorog achaio. Phiyaba chwng tabuk twrwk twrwk hukbai hakchal phano hukbai halok kagwi manyakho. Kok wngkha hukumuno khatiwi narakna hinkhai tabuk taisa huk khwlaina nango a kokya, kubuni kokno swrwngna nangya a kokya, buini gwrwng, kanmung-chummung ta kandi ta swrwngdi a kokboya, kubuni bosongni chamung- nwngmungno bo ta chadi hinmani kokboya. Phiyaba baithangni hukumu-mukumuno jotoni puilao tonina nangnai, borom rwnani nangnai, aboni ulose kubuni bosongni hukumuno nasikna muchungkhe nasiknani. Phiyaba sakni hukumu-mukumuno muitu pogwiya.
Chini borok dophani hukumu-mukumu belaino kwcham, haini bagwi kwrakkhe romwi narakna nangnai. Tamoni hinmale hukumu-mukumu kwmakhai chini sinimung kwmanai, sakmangno borok dophani hwnwi sinimung riwi mangwlak. Baithangni kanmung-chummung, rwchapmung-mwsamung, wamung-rikmung, takmung-lopmung, mwtai-atai tei huk khwlaimanrogno chwng jorani phero tabukni o kwtal jora phopjagwi tongyatwi kuphung sarwi tonina nagnai, romwi narwkna nangnai. Haikhese chini borok dophani hukumu-mukumu buini dopharogbai baksa kuchuk kotor wngwi bachanai. Phiyaba swkango chwng thansa wngna nanggwranai, chwng thansa hinkhe se hukumu thansa wngnai, hukumu thansa hinkhe se hoda kwrak wngwi bachanai. Tamoni hinmale hukumu kwrwikhe hoda hwnwi eba borok dopha hwnwi sinijagwise manya. Aboni bagwino hukumu jariwi mukumuno narwkya hinkhai borok dopha kwmawi thangna aswk dwgwlak. Haini bagwi chwng hukumu-mukumuni bagwi jotono saktharwi phan baksa khaiwi thansakhe yapiri senani nangnai.
Comments
Post a Comment